Rechtsherstel box 3 heeft grote gevolgen

Om en nabij 60.000 personen hebben bezwaar gemaakt tegen de heffing in box 3, het inkomen uit sparen en beleggen, ten aanzien van de belastingjaren 2017 tot en met 2020. Mede daardoor was de Hoge Raad eind 2021 van oordeel dat de manier waarop vermogen in box 3 momenteel wordt belast, niet acceptabel is en dat rechtsherstel dient plaats te vinden. Dit heeft zodoende ook effecten op het verzamelinkomen.

Wat houdt het rechtsherstel box 3 in?

In de huidige methode wordt ervan uitgegaan dat het vermogen waarover men belasting betaalt, voor een bepaald deel uit beleggingen bestaat. Dit is echter zeker niet altijd het geval. Bij veel mensen bestaat het vermogen immers volledig uit spaargeld.

De Hoge Raad oordeelde dat de wijze waarop het vermogen in box 3 nu wordt belast, in strijd is met de fundamentele rechten van belastingplichtigen (Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens oftewel EVRM). Er dient zodoende rechtsherstel te worden verleend met een heffing over het werkelijk genoten rendement. Dit heeft ook consequenties voor de omvang van het verzamelinkomen en daarmee voor een groot aantal inkomensafhankelijke regelingen.

Gevolgen rechtsherstel box 3 voor inkomensafhankelijke regelingen

Nederland kent een groot aantal inkomensafhankelijke regelingen. Het rechtsherstel van box 3 is van invloed op het verzamelinkomen en zorgt daardoor voor een soort domino-effect. Regelingen waarvoor het rechtsherstel gevolgen zal hebben zijn onder andere:

  • Diverse toeslagregelingen zoals de kinderopvang- en zorgtoeslag;
  • Onderwijs gerelateerde regelingen zoals de aanvullende beurs en de bijverdiengrens;
  • De eigen bijdrage voor de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en de Wet Langdurige Zorg (WLZ).

Hoe wordt rechtsherstel uitgevoerd?

Wat de realisatie van rechtsherstel lastig maakt is dat al deze regelingen worden uitgevoerd door verschillende instanties zoals DG Toeslagen, de belastingdienst, CAK en DUO. Staatssecretaris Van Rij (Fiscaliteit en Belastingdienst) heeft aangegeven dat het uitgangspunt t.a.v. de 2 eerstgenoemde organisaties is, dat rechtsherstel geautomatiseerd wordt uitgevoerd. Als burger hoeft men daartoe dus niet zelf het initiatief te nemen.

Herstel andere regelingen

Voor de regelingen die worden uitgevoerd door andere organisaties, is de staatssecretaris nog in overleg over de wijze van uitvoering van rechtsherstel.

Ook zaken als de erfbelasting en de Wet op de Rechtsbijstand en dergelijke nemen het verzamelinkomen als uitgangspunt en worden daardoor mogelijk door het rechtsherstel geraakt. In hoeverre dit daadwerkelijk plaats zal vinden wordt nog onderzocht.

Hoe zit dit in de toekomst?

Anno 2022 wordt fiscaal gezien nog steeds de niet toelaatbare berekeningswijze gehanteerd. Om vanaf volgend jaar weer op een juiste wijze belasting in box 3 te kunnen heffen, wordt momenteel spoedwetgeving gerealiseerd. Het doel van het kabinet is om vanaf 2025 wel gebruik te kunnen maken van een box 3-stelsel dat wordt gebaseerd op het werkelijk rendement.

Vraag Hut Accountants om raad

Onze accountants, belastingadviseurs en salarisadministrateurs volgen de consequenties van het rechtsherstel box 3 vanzelfsprekend op de voet. Kampt u met vragen of onduidelijkheden hieromtrent? Neem gerust contact op met een van hen.