Schenkingen en erfenissen binnen de beperkte huwelijksgemeenschap en de insluitingsclausule

Voor huwelijken voltrokken tot en met het jaar 2017 geldt dat schenkingen en erfenissen standaard in de algehele huwelijksgemeenschap vallen, ook al zijn ze voor de datum dat men in het huwelijk trad ontvangen. Dit is anders wanneer de erflater destijds in zijn of haar testament of de schenker bij het verstrekken van een gift, een zogeheten ‘uitsluitingsclausule’ had opgesteld. In dat geval blijft de schenking of de erfenis ten alle tijden het bezit van die ene specifieke partner in het huwelijk.

De insluitingsclausule: een nieuw fenomeen ten aanzien van schenkingen en erfenissen binnen de beperkte huwelijksgemeenschap.

Voor huwelijken die voltrokken zijn of worden na 1 januari 2018 is er sprake van een nieuw rechtsbegrip. Er is niet langer sprake van een uitsluitingsclausule maar van een insluitingsclausule. Voor de verkrijging van erfenissen en schenkingen in relatie tot het huwelijk geldt namelijk vanaf 2018 het omgekeerde systeem dat ook wel met ‘beperkte gemeenschap van goederen’ wordt aangeduid. Dat betekent dat schenkingen en erfenissen standaard buiten de beperkte huwelijksgemeenschap blijven wanneer het huwelijk is voltrokken na 1 januari 2018. In beginsel blijft de partner die de erfenis of schenking ontvangt standaard dus altijd enig eigenaar van het vermogen.

Uitzondering hierop is dat de erflater in zijn testament of de schenker bij de gift een zogenaamde insluitingsclausule heeft opgesteld. Dat betekent dat hij/zij expliciet moet aangeven dat hij aan beide partners schenkt.

Hoe om te gaan met privégeld uit schenking of erfenis dat wordt besteed aan de gemeenschap?

Mede als gevolg van de wijziging ten aanzien van de beperkte huwelijksgemeenschap zijn er inmiddels de nodige juridische procedures gevoerd over situaties waarin het privégeld verkregen vanuit erfenis en schenking bijvoorbeeld aan een vakantie met het hele gezin of een verbouwing van de gemeenschappelijke woning werd besteed. In geval van scheiding was het zo dat veel echtgenoten die het geld oorspronkelijk hadden ontvangen, dit terugeisten bij huwelijksontbinding. De rechtspraak was tot voor kort sterk verdeeld over dit onderwerp. In 2019 is hierover door de Hoge raad nu echter duidelijkheid gegeven.

Privégeld besteed aan de gemeenschap dient vergoed te worden bij echtscheiding

De Hoge Raad heeft bepaald dat privégelden verkregen uit erfenis of schenking, die besteed zijn aan (binnen) de huwelijksgemeenschap, bij echtscheiding altijd vergoed moeten worden door die gemeenschap. De aard van de besteding, een investering in de gezamenlijke woning of een gezamenlijke vakantie, speelt daarbij geen rol. Dat de gemeenschap terug dient te betalen, betekent dat de helft van de bevoordeling voor de ene en de andere helft voor de andere partner is.

Als u binnen een huwelijk in beperkte gemeenschap van goederen dus een traktatie of een cadeau ontvangt dat met privégelden wordt bekostigd door uw partner, dan is het raadzaam om hiervan iets op schrift te zetten. Maak bijvoorbeeld een notitie met twee handtekeningen en met vermelding van de datum. In dat geval ligt vast dat het bedrag niet terug betaald hoeft te worden. Impliciet (niet nadrukkelijk) gemaakte afspraken die niet schriftelijk zijn vastgelegd, zijn in de praktijk moeilijk bewijsbaar. Dat kan zorgen voor ongewenste discussies bij echtscheiding ten aanzien van gelden verkregen uit erfenis of schenking.

Hut accountants adviseert u graag

Hut Accountants beschikt onder andere over specialisten ten aanzien van accountancy, belastingadvies en salarisadministratie. Bovendien hebben wij veel affiniteit met juridisch-financiële aspecten ten aanzien van de (beperkte) huwelijksgemeenschap.

Neem direct contact met ons op wanneer de beschreven situatie op u van toepassing is en u de zaken goed wilt regelen. De specialisten van Hut accountants staan voor u klaar.