Vanaf 2025 is het voor zelfstandigen en hun opdrachtgevers van groot belang om te toetsen of de condities waaronder de zzp’er wordt ingehuurd, niet leiden tot fiscale problemen. Vanaf 2025 wordt er namelijk door de fiscus actief gehandhaafd op de wet DBA. Dat betekent dat goed gecontroleerd moet worden of er geen sprake is van verkapte loondienst. Hut Accountants helpt u om schijnzelfstandigheid te voorkomen.
Wat is schijnzelfstandigheid?
Men spreekt van schijnzelfstandigheid wanneer iemand als zelfstandige werkt, maar in feite een werknemer is. Dit betekent dat die persoon niet de vrijheid en onafhankelijkheid heeft die kenmerkend zijn voor een echte zelfstandige.
Waarom schijnzelfstandigheid?
Sommige opdrachtgevers maken om verschillende redenen gebruik van schijnzelfstandigheid. Hier zijn de drie belangrijkste:
- Kostenbesparing: Opdrachtgevers hoeven geen sociale premies en werkgeverslasten te betalen, wat de arbeidskosten aanzienlijk verlaagt.
- Flexibiliteit: Het biedt flexibiliteit bij het inhuren en ontslaan van arbeidskrachten, zonder de verplichtingen van een vast dienstverband.
- Minder administratieve lasten: Er zijn minder administratieve verplichtingen dan bij het in dienst hebben van werknemers.
Schijnzelfstandigheid is verboden. De Wet DBA heeft als doel om schijnzelfstandigheid tegen te gaan.
Wat is de wet DBA?
De Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) werd in 2016 ingevoerd om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Deze wet verving de VAR (Verklaring Arbeidsrelatie). De wet stelt dat zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers samen verantwoordelijk zijn voor de beoordeling van de arbeidsrelatie. Het doel ervan is om duidelijkheid te scheppen over wanneer er sprake is van een dienstbetrekking of zelfstandig ondernemerschap.
Vanwege de onrust en onduidelijkheid die echter ontstond na de invoering van de Wet DBA in 2016, werd het handhavingsmoratorium ingevoerd. De regels rondom het werken met zelfstandigen waren niet duidelijk genoeg, waardoor veel opdrachtgevers en zzp'ers in onzekerheid verkeerden. Het moratorium gaf de Belastingdienst de tijd om meer duidelijkheid te scheppen en de handhaving beter voor te bereiden. Dat is inmiddels gebeurd.
Vanaf 1 januari 2025 zal de Belastingdienst daarom actiever handhaven op de naleving van deze wet.
Wat kunnen de gevolgen zijn van schijnzelfstandigheid?
Stel u huurt iemand in en de Belastingdienst merkt dit vervolgens aan als schijnzelfstandigheid. Wat zijn daar dan de gevolgen van?
Wanneer dus wordt vastgesteld dat een zzp’er als schijnzelfstandige werkt of heeft gewerkt binnen uw organisatie, dan ziet de Belastingdienst dat als een verkapt loondienstverband. En voor personeel is de werkgever verplicht om loonheffing en sociale premies af te dragen. De Belastingdienst eist in dat geval dat de ‘werkgever’ alsnog loonheffing en sociale premies afdraagt over de periode dat de zelfstandige bij de organisatie werkte. Daarnaast kan het verplicht zijn om pensioenpremie te betalen over de schijnzelfstandige. Dit heet naheffing.
De fiscus kan vanaf 1 januari 2025 met terugwerkende kracht naheffen. Er worden naar verluidt echter (nog) geen boetes opgelegd in 2025.
Hoe voorkom je schijnzelfstandigheid samen als opdrachtgever en opdrachtnemer?
In het verleden maakten opdrachtgevers en opdrachtnemers overwegend gebruik van modelovereenkomsten die de Belastingdienst zelf aanreikte. Daar zal de fiscus echter mee stoppen en het gebruik van oude overeenkomsten biedt, hoewel deze nog wel juridisch geldig zijn, geen zekerheid meer voor de fiscale gevolgen van de arbeidsrelatie.
Wil men zekerheid omtrent de wet DBA, dan doen zowel opdrachtgever als zelfstandige er goed aan om de zzp-check in te vullen. Die toetst een aantal zaken. Hut Accountants benoemt de belangrijkste:
- Verricht de opdrachtnemer werkzaamheden die tot de kernactiviteit van de opdrachtgevende onderneming horen, bijvoorbeeld schoonmaakwerk voor een schoonmaakbedrijf, dan is er sprake van een risico. Overigens wordt dit anders wanneer de zzp’er over een specifieke expertise beschikt die niet binnen het bedrijf aanwezig is.
- Een opdracht moet een duidelijk begin en einde hebben en de zzp’er dient zelf te kunnen bepalen wanneer hij het werk verricht en hoe. Vaste werktijden en frequente instructies van bovenaf zijn dus uit den boze.
- Het is wenselijk dat een opdracht bij voorkeur niet langer dan 3 maanden en zeker geen jaren duurt. Tevens mag er geen sprake zijn van volledige afhankelijkheid van 1 enkele opdrachtgever. Zzp’ers moeten meerdere opdrachtgevers hebben en zoeken. Het actief werven van opdrachtgevers moet aannemelijk gemaakt kunnen worden, bijvoorbeeld door verkoopkosten op te voeren, over een eigen website te beschikken, etc.
- Het is voor u als zzp’er verstandig om met de opdrachtgever af te spreken dat u zich mag laten vervangen door iemand anders, bijvoorbeeld door een andere zzp’er.
- Reken af per gewerkt uur en niet per periode en vermijd clausules omtrent doorbetaling bij ziekte. Het is bovendien essentieel dat het loon van de zelfstandige wezenlijk hoger ligt dan dat van personeel. Daarnaast heeft de zelfstandige in beginsel geen inspanningsverplichting maar een resultaatverplichting.
- Uit de samenwerking moet blijken dat de opdrachtnemer ondernemersrisico draagt, bijvoorbeeld als de opdracht niet goed wordt uitgevoerd. Indien mogelijk, zorg dan dat er gewerkt wordt met eigen materialen of apparaten die de zelfstandige voor eigen rekening voor het werk moet kopen.
Wanneer duidelijk is dat de opdracht vanwege zijn aard door een zzp’er kan worden gedaan, dient men de criteria als hiervoor genoemd, te verwerken in een heldere opdrachtomschrijving.
Hut Accountants helpt u schijnzelfstandigheid te voorkomen
De accountants, belastingadviseurs en salarisadministrateurs van Hut Accountants hebben, afgezien van knowhow omtrent fiscale en financiële aspecten, ook veel kennis van fiscaal-juridische aspecten m.b.t. werknemerschap en zzp-schap. Zij ondersteunen u met raad en daad ten aanzien van uw werkgeverschap, uw opdrachtgeverschap en omtrent opdrachtnemerschap. Wij waarborgen dat u als opdrachtgever of opdrachtnemer voldoende rekening houdt met de criteria van de wet DBA.
Raadpleeg een van onze professionals wanneer u wilt voorkomen dat u te maken krijgt met schijnzelfstandigheid.